مدیریت بحران

فرآیند برنامه ریزی، عملکرد و اقدامات اجرائی است که توسط دستگاه های دولتی، غیردولتی و عمومی پیرامون شناخت وکاهش سطح مخاطرات (مدیریت خطرپذیری) و مدیریت عملیات مقابله و بازسازی و بازتوانی منطقه آسیب دیده (مدیریت بحران) صورت می پذیرد. در این فرآیند با مشاهده پیش نشانگرها و تجزیه و تحلیل آنها و منابع اطلاعاتی در دسترس تلاش می شود به صورت یکپارچه، جامع و هماهنگ با استفاده از ابزارهای موجود از بحرانها پیشگیری نموده یا در صورت بروز آنها با آمادگی لازم در جهت کاهش خسارات جانی و مالی به مقابله سریع پرداخته تا شرایط به وضعیت عادی بازگردد.

مدیریت بحران شامل چهار مرحله به شرح زیر است:

الف- پیشگیری: 

مجموعه اقداماتی است Ú©Ù‡ با هدف جلوگیری از وقوع حوادث یا کاهش آثار زیان‌بار آنها، میزان خطرپذیری جامعه را ارزیابی نموده Ùˆ با مطالعات Ùˆ اقدامات لازم، سطح آن را تا حد قابل قبول کاهش Ù…ÛŒ دهد.

ب- آمادگی :

 Ù…جموعه اقداماتی است Ú©Ù‡ توانایی جامعه را در انجام مراحل مختلف مدیریت بحران افزایش Ù…ÛŒ دهد Ùˆ شامل جمع‌آوری اطلاعات، برنامه‌ریزی، سازماندهی، ایجاد ساختارهای مدیریتی، آموزش، تأمین منابع Ùˆ امکانات، تمرین Ùˆ مانور است.

ج - مقابله:

 Ø§Ù†Ø¬Ø§Ù… اقدامات Ùˆ ارائه خدمات اضطراری به دنبال وقوع بحران است Ú©Ù‡ با هدف نجات جان Ùˆ مال انسان‌ها، تأمین رفاه نسبی برای آنها Ùˆ جلوگیری از گسترش خسارات انجام Ù…ÛŒ‌شود. عملیات مقابله شامل اطلاع رسانی، هشدار، جستجو، نجات Ùˆ امداد، بهداشت، درمان، تأمین امنیت، ترابری، ارتباطات، فوریت‌های پزشکی، تدفین، دفع پسماندها، مهار آتش، کنترل مواد خطرناک، سوخت‌رسانی، برقراری شریان های حیاتی Ùˆ سایر خدمات اضطراری ذیربط است.

د- بازسازی Ùˆ بازتوانی: 

بازسازی شامل کلیه اقدامات لازم Ùˆ ضروری پس از وقوع بحران است Ú©Ù‡ برای بازگرداندن وضعیت عادی به مناطق آسیب دیده با در نظر گرفتن ویژگی‌های توسعه پایدار، ضوابط ایمنی، مشارکت‌های مردمی Ùˆ رعایت مسائل فرهنگی، تاریخی Ùˆ اجتماعی منطقه آسیب دیده انجام Ù…ÛŒ‌گیرد. بازتوانی نیز شامل مجموعه اقداماتی است Ú©Ù‡ جهت بازگرداندن شرایط جسمی، روحی Ùˆ روانی Ùˆ اجتماعی آسیب‌دیدگان به حالت طبیعی به انجام Ù…ÛŒ رسد.

پدافند غیر عامل:

به مجموعه اقداماتی اطلاق می گردد که مستلزم بکارگیری جنگ افزار نبوده و با اجرای آن میتوان از وارد شدن خسارات مالی به تجهیزات و تاسیسات حیاتی و حساس نظامی و غیر نظامی و تلفات انسانی جلوگیری نمود و یا میزان خسارات و تلفات را به حداقل ممکن کاهش داد.

تعریف مجمع تشخیص مصلحت نظام :

مجموعه اقدام های غیر مسلحانه ای که موجب افزایش بازدارندگی،کاهش آسیب پذیری،تداوم فعالیت های ضروری،ارتقای پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدها و اقدامات نظامی دشمن می شود.

پدافند غیر عامل در یک جامعه شهری :

کاهش آسیب پذیری و افزایش امنیت وایجاد قابلیت و انعطاف پذیری در وضعیت های مختلف و عکس العمل های به موقع به منظور نجات جان انسان ها و مردم ساکن و اماکن موجود